آنچه خواهید خواند:
گردشگری انواع مختلفی دارد که از جمله آن می توان به گردشگری تفریحی ، گردشگری تجاری یا صنعتی ، گردشگری جشنواره ها ، گردشگری آموزشی و غیره نام برد. گردشگری سلامت همانطور که از نام آن پیداست، سفری است که به حوزه سلامت و درمان مربوط است. یعنی چنانچه گردشگر از سفر خود قصد بهبود سلامت و درمان داشته باشد، گردشگر حوزه سلامت به حساب می‌آید. گردشگری سلامت ، توریسم درمانی نیز خوانده می‌شود.
اهمیت گردشگری
به گزارش سازمان جهانی گردشگری، به ازای هر 7 گردشگر خارجی 1 شغل در هر کشور ایجاد می‌شود. این آمار به تنهایی کافی است تا اهمیت گردشگری را به همه نشان دهد. صنعت گردشگری یکی از صنعت‌های بزرگ و رو به رشد در جهان است که نقش به سزایی در توسعه اقتصادی و فرهنگی جامعه دارد. این صنعت با ایجاد فرصت‌های شغلی برابر، کارآفرینی در مناطق توریست‌پذیر، ارتقای فرهنگی از راه تبادل مؤثر، ابراز هویت ملی و غیره سعی در توسعه پایدار در تمام عرصه‌ها دارد.
در گذشته، صنعت گردشگری یک دسته بندی کلی بیشتر نداشت اما با پیشرفت روزافزون و توسعه هرچه بیشتر این صنعت، نیاز به تخصصی‌تر شدن در آن احساس شد و از این رو گردشگری زیرشاخه‌های متعددی پیدا کرد. از جمله گردشگری فرهنگی، گردشگری ورزشی، گردشگری مذهبی، گردشگری سلامت و غیره. همانطور که از عنوان هرکدام از این زیرشاخه‌ها مشخص است، هر کدام از این زیرشاخه‌ها به یک گرایش خاص در گردشگری اشاره دارند. به عنوان مثال بازدید از امکان مذهبی در حوزه گردشگری مذهبی قرار می‌گیرد و شرکت در رویدادهای ورزشی در حوزه گردشگری ورزشی.
سفر؛ تجویز طبیبان
هر نوع سفری که منجر به بهبود یا افزایش سلامت روحی یا جسمی فرد شود، توریسم درمانی نام دارد. بنا بر این تعریف، سفر به مناطق دارای آب‌های معدنی، تغییر آب و هوا به منطور بهبود سلامت و یا هر سفری به قصد استفاده از امکانات پزشکی مقصد گردشگری سلامت به حساب می‌آید.
این فقط ما نیستیم که برای بهبود شرایط روحی و یا جسمی خود به دنبال سفر هستیم، بلکه سفر از گذشته‌های بسیار دور یکی از تجویزهای طبیبان بوده است. در زمان‌های قدیم، طبیبان بیماران بسیاری را برای بهبود بیماری به آب و هوایی خاص در منطقه‌ای خاص می‌فرستادند. امروزه در سراسر دنیا همچنان آثار بیمارستان‌ها و آسایشگاه‌هایی که روزی در کنار چشمه‌های آب گرم و آب‌های معدنی ساخته شده بودند، باقی مانده است.
پزشکان به صورت تجربی می‌دانستند که برای یک بیماری آب و هوای خشک مناسب است و برای بیماری دیگری آب و هوای مرطوب، برای یک بیماری آب‌های معدنی یک منطقه مناسب است و برای بیماری دیگری آب‌های منطقه‌ای دیگر و به این ترتیب با تجویز خود بیماران را برای مدتی راهی سفر می‌کردند. کلینیک‌ها و آسایشگاه‌هایی از این دست به فراوانی در اروپا دیده می‌شوند. در این کلینیک‌ها اغلب تیم‌های پزشکی مجربی نیز وجود دارند تا به بیمار برای آب درمانی و خدمات پزشکی کمک کنند.
گردشگری پزشکی
مدیکال توریسم یا گردشگری پزشکی یکی از انواع گردشگری سلامت است. در این نوع گردشگری، شخص به منظور بهره‌برداری از امکانات پزشکی موجود در شهر یا کشور مقصد به آنجا سفر می‌کند. حال ممکن است علت این سفر دسترسی به امکانات و تجهیزات پیشرفته‌تر، دانش به روزتر و پزشکان مجرب‌تر در کشور مقصد باشد و یا هدف از سفر استفاده از قیمت پائین‌تر خدمات پزشکی در دیگر کشورها باشد. از آنجا که کشورهای صنعتی و پیشرفته اغلب هزینه‌های درمانی زیادی به بیماران تحمیل می‌کنند، کشورهایی که با وجود خدمات استاندارد پزشکی هزینه درمان کمتری دارند، به سرعت هدف گردشگران حوزه سلامت قرار می‌گیرند.
کشورهای بسیاری از جمله هندوستان، سریلانکا، فیلیپین، مالزی، سنگاپور، ترکیه، مجارستان، کاستاریکا و غیره در این سال‌ها توانسته‌اند رشد چشمگیری در زمینه مدیکال توریسم داشته باشند و بسیاری از گردشگران درمانجو را از سراسر دنیا به سمت خود بکشانند. در حیطه پزشکی سنتی نیز کشورهایی مانند ژاپن، چین و تایلند حرف اول را در جذب توریسم و ارائه خدمات پزشکی سنتی از جمله طب سوزنی، ماساژ درمانی و غیره می‌زنند.
گردشگری سلامت در ایران
از آنجا که ایران سرشار از چشمه‌های آب معدنی است، امکان رشد و توسعه این شاخه از گردشگری یعنی گردشگری سلامت در کشور ما بسیار فراهم است. استفاده از این منابع طبیعی به صورت خودجوش در فرهنگ مردم ما نیز وجود دارد. به عنوان مثال، ابن سینا در نوشته‌های خود بسیار به سفردرمانی و استفاده از آب‌های معدنی تأکید کرده است. امروزه شهرهایی چون محلات، سرعین، رامسر، لاهیجان، بوشهر، لرستان، ایلام و…. با انواع چشمه‌های آب معدنی مقصد خوبی برای گردشگران حوزه سلامت هستند.
اغلب افراد برای بهبود دردهای عضلانی بدن و رفع خستگی، رفع مشکلات سیاتیک و آرتروز، دیسک کمر و گردن، روماتیسم و دردهای استخوانی، درمان بیماری‌های پوستی، اثر ضد قارچ و ضد میکروبی، کاهش وزن و همچنین برای آرامش اعصاب به چشمه‌های آب‌گرم سفر می‌کنند.
گردشگری پزشکی در ایران
در سال‌های گذشته، گردشگری پزشکی در ایران مسیر رو به رشدی را آغاز کرده است. یکی از دلایل این امر ارزان بودن خدمات پزشکی در ایران نسبت به بسیاری از کشورها است. علاوه بر این، دسترسی به تجهیزات پیشرفته پزشکی و استفاده از کادر پزشکی مجرب دلیل دیگری است که بسیاری از مسافران را برای انجام مقاصد پزشکی به ایران می‌کشاند. در میان کشورهای منطقه، ایران هم از امکانات و تجهیزات پزشکی خوبی برخوردار است، هم استانداردهای جهانی لازم و تیم پزشکی مجرب در انواع تخصص‌ها را در اختیار دارد و هم با توجه به قوانین داخلی هزینه‌های درمانی کمتری دارد.
با کنار هم قرار دادن تمام این عوامل و با صرف تبلیغات مناسب ایران می‌تواند در سال‌های آینده به یکی از قطب‌‌های اصلی توریسم درمانی در منطقه تبدیل شود. کارشناسان معتقد هستند که تا رسیدن ایران به جایگاه گردشگری متناسب با امکانات گردشگری راه زیادی باقی مانده است. ایران با وجود اینکه از لحاظ منابع گردشگری جزو کشورهای غنی به حساب می‌آید اما هنوز موفق نشده است آنطور که باید صنعت توریسم را به رونق برساند. برای انجام این کار بیش از هرچیز تبلیغات و سرمایه‌گذاری لازم است. در حال حاضر گردشگران سلامت از کشورهای بسیاری من جمله، عراق و سوریه و ترکیه و افغانستان و آذربایجان به ایران مراجعه می‌کنند.
